باشگاه فوتبال لیورپول، باشگاه فوتبال حرفهای است که مرکز آن در لیورپول انگلستان مستقر است.
این باشگاه در لیگ برتر این کشور حضور دارد و بیش از هر باشگاه دیگر انگلیسی افتخارات کسب کرده است. لیورپول با بطور مشترک هجده بار عنوان قهرمانی در (بالاترین سطح) لیگ،هفت جام حذفی، هشت جام اتحادیه و پنج جام قهرمانی باشگاههای اروپا که رکوردی برای یک باشگاه انگلیسی محسوب می شود، کسب کرده است.
این باشگاه در سال ۱۸۹۲ تأسیس گردید و به سرعت در فوتبال انگلستان به تیم قدرتمندی بدل شد که بین سالهای ۱۹۰۰ و ۱۹۴۷، پنج بار قهرمان لیگ شد. با این وجود، لیورپول طی اواخر دهه ۱۹۵۰ میلادی هفت سال را در لیگ دسته دوم سپری کرد و تا سال ۱۹۵۹ که بیل شنکلی به مربیگری این تیم منصوب شد نتوانست به دسته بالاتر صعود کند. بازیکنان تیم در زمین به طور سنتی پیراهنهای سفید و قرمز می پوشیدند اما در دهه ۱۹۶۰ لباس تیم کاملاً قرمز رنگ شد.
تحت مدیریت بیل شنکلی، لیورپول سه جام قهرمانی در لیگ، دو جام حذفی و یک جام یوفا، که اولین جام اروپایی تاریخ باشگاه محسوب می شد، بدست آورد. طی ۳۰ سال گذشته لیورپول یکی از موفقترین باشگاههای فوتبال در سطح انگلستان و اروپا بوده است. آنها بین سالهای ۱۹۷۷ و ۱۹۸۴ چهار بار به مقام قهرمانی باشگاههای اروپا دست یافته اند. باشگاه طی دهه ۱۹۹۰ دچار افت شد اما با کسب سه جام قهرمانی در سال ۲۰۰۱ و پنجمین جام قهرمانی باشگاههای اروپا دوباره مطرح گردید.
فاجعه ورزشگاه هیسل نام باشگاه را در اروپا کمی بدنام کرد چرا که در آن حادثه ۳۹ هوادار یوونتوسی به دنبال فرار از دست هواداران لیورپولی کشته شدند. چهار سال دیگر باشگاه فاجعه دیگری را تجربه کرد. در سانحه هیلسبورو ۹۶ هوادار لیورپول تحت فشار هجوم تماشاگران بین حصار ورزشگاه کشته شدند. به یاد قربانیان جان باختگان حادثه هیلسبورو دو شعله فروزان به علامت باشگاه اضافه شد. هر دو فاجعه اثرات و واکنشهای وسیعی بر فوتبال انگلیس و اروپا و خود باشگاه تا به امروز در پی داشت.
باشگاه فوتبال لیورپول از زمان تشکیل آن در ورزشگاه آنفیلد بازی کرده است اما برنامههایی در دست است که ورزشگاه جدیدی در استنلی پارک ساخته شود که قرار بود تا سال ۲۰۱۱ ساخته شود اما به دلیل شرایط نامساعد اقتصادی ساخت آن به تعویق افتاده است. لیورپول پایگاه هواداری بزرگ و وسیعی در سراسر جهان دارد که در مقابل چند باشگاه دیگر رقابت قدیمی دارد. لیورپول شدیدترین رقابتها را با باشگاههای فوتبال منچستر یونایتد و اورتون، که معمولاً با این تیم دربی مرزی ساید را برگزار می کند، دارد.
تاریخچه تاسیس باشگاه لیورپول، کاملا در ارتباط با رقیب محلیاش اورتون ، و یک کارخانهدار ثروتمند به نام جان هولدینگ است. او در آنفیلد رود زمینی را به اورتون اجاره داد که این باشگاه از آن به بعد در آن، بازیهای خانگی اش را برگزار میکرد. با قهرمانی در لیگ در سال ۱۸۹۱ و همچنین کسب اولین موفقیتهای بزرگ، به وجهه و محبوبیت تیم به میزان زیادی افزوده شد. در سال ۱۸۹۲ هولدینگ اجاره زمین را بالا برد. آنها تصمیم گرفت آنفیلد رود را ترک کنند و یک زمین در آن نزدیکی بخرند تا از آن پس بازیهای خانگیشان را در آن انجام دهد. پس از آن، جان هولدینگ باشگاه لیورپول اف.سی را تاسیس کرد که در ورزشگاه آنفیلد بازی میکرد.
اولین تیم لیورپول که در سال ۱۸۹۲ بنیاد نهاده شد، فقط از بازینکنان اسکاتلندی تشکیل شده بود که با پیراهنهای آبی – سفید بازی میکردند، و تازه در سال ۱۸۹۴ رنگ پیراهن آنها به قرمز تغییر کرد. اولین رویارویی با اورتون نیز پس از صعود لیورپول از دسته سوم به یکم در دو سال بعد اتفاق افتاد. لیورپول اولین فصل بازی در لیگ دسته اول را با ایستادن در انتهای جدول به پایان برد و دوباره به دسته دوم صعود کرد، برخلاف اورتون که در آن فصل، نایب قهرمان لیگ شد.
در سال بعد، لیورپول در رقابتی تنگاتنگ با منچستر سیتی که با آن هم امتیاز بود، این تیم را پشت سر گذاشت و یک بار دیگر به دسته اول راه یافت. لیورپول از آن پس جای خود را در این لیگ تثبیت کرد و توانست در سال ۱۹۰۱ برای اولین مرتبه قهرمان انگلیس شود. بعد از سقوط به دسته دوم، این تیم یک بار دیگر درسال ۱۹۰۶ به عنوان تیم صعودکننده به دسته یک، قهرمان این لیگ شد.
در شروع فصل، اورتون بیشترین شانس قهرمانی را داشت، و همگان انتظار داشتند تا لیورپول در جام حذفی به قهرمانی برسد. همه چیز دقیقا برعکس شد، لیورپول قهرمان لیگ شد و جام حذفی به اورتون رسید. این دو باشگاه همشهری، سه بار موفق شدهاند که در یک فصل، هردو جام را به شهر خود ببرند، موفقیتی که یک بار نیز نصیب منچستر یونایتد و منچستر سیتی، و یک بار نیز نصیب دو تیم همشهری آرسنال و تاتنهام هاتسپر شده است.
لیورپول پس از دومین قهرمانی، پایههایش را در لیگ برتر محکم کرد، بدون اینکه در سالهای بعد به موفقیت چشمگیری دست پیدا کند. آنها تا بروز ناگهانی جنگ جهانی اول، نقش متوسطی در لیگ برتر ایفا میکردند، اما به هرحال توانستند درسال ۱۹۱۴ برای اولین بار به فینال جام اتحادیه برسند. جالب توجه، پیروزیهای بزرگ لیورپول بعد از صعود ( مانند سال ۱۹۰۶)، یا به عبارتی بعد از آغاز به کار دوباره لیگ پس از دو جنگ جهانی است. این تیم بعد از جنگ جهانی اول، ابتدا دوبار در لیگ چهارم شد، قبل از اینکه درسال ۱۹۲۲ و ۱۹۲۳ عنوان قهرمانی را به دست آورد. بلافاصله پس از جنگ دوم جهانی، پنجمین عنوان، و در دومین سال بعد از صعود دوباره ( در سال ۱۹۶۲)، ششمین عنوان قهرمانی خود را کسب کرد.
از آن پس، قرمزپوشها همواره در لیگ برتر بازی کرده، دوازده عنوان قهرمانی دیگر به دست آورده و تنها پنج مرتبه در مکانی بعد از رده پنجم جدول قرار گرفتهاند. مربی این تیم در دهه ۱۹۶۰، بیل شنکلی، اسطوره فوتبال انگلیس بود که باشگاه به شکل یک تیم قهرمان درآورده و یک بار گفته بود: " بعضیها فوتبال را نبرد مرگ و زندگی میدانند. من این نظریه را نمیپسندم. من به شما اطمینان میدهم که فوتبال خیلی جدیتر از اینها است." در سرلوحه فلسفه او نیز گروه قرار داشت. برای او نظم و انضباط، روحیه جنگندگی و یکی بودن با باشگاه مهم بود.
موفقیت آمیزترین سالها در تاریخ باشگاه لیورپول، سالهای ۱۹۶۴ تا ۱۹۸۵ بود که بهترین آن تحت هدایت باب پیسلی بود که نمایشهای او با این تیم، دوران بیل شنکلی را تداعی میکرد. بازیکنان معروف آن زمان این تیم عبارت بودند از مارک لارنسن ، گرام سونس، یان کالاگان، فیل نیل، کوین کیگان، جان توشاک، کنی دالگلیش و یان راش .
لیورپول در رقابتهای ملی در ۱۸ سال، ۱۲ بار قهرمان شد. این مسیر قهرمانی در سال ۱۹۷۳ با غلبه بر بوروسیا مونشن گلادباخ و قهرمانی در جام یوفا، به تمام اروپا گسترش یافت. اتفاقا در سال ۱۹۷۷ در رم هم که لیورپول برای اولین بار قهرمانی در جام باشگاههای اروپا را به دست آورد، همین تیم آلمانی حریفش در فینال بود. لیورپول در سالهای ۱۹۷۸ در مقابل بروژ، ۱۹۸۱ در مقابل رئال مادرید، ۱۹۸۴ برابر آ. اس. رم و ۲۰۰۵ برابر آث میلان هم قهرمان اروپا شد.
نقطه اوج برتری لیورپول در تمام اروپا درتاریخ ۲۹ مه سال ۱۹۸۵ به پایان خود رسید. وقتی در دیدار فینال جام باشگاههای اروپا در ورزشگاه هیسل شهر بروکسل بلژیک، هواداران این تیم به طرفداران تیم یوونتوس تورین حمله کردند و در آن آشفتگی و دستپاچگی، ۳۹ نفر کشته شدند، لیورپول به مدت هفت سال اجازه حضور در رقابتهای بینالمللی را از دست داد.
لیورپول در یک فاجعه دیگر نیز در سال ۱۹۸۹ دخیل بود. در جام اتحادیه انگلیس در دیدار مقابل ناتینگهام فارست، بیش از گنجایش ورزشگاه بلیت فروخته شده بود.
به علت تراکم بیش از حد تماشاگران در ورزشگاه هیلسبورو شهر شفیلد، هواداران لیورپول مایوسانه سعی کردند خود را از ازدحام نجات دهند. به همین سبب راه خروج که تنها از یک تونل تشکیل میشد، به سرعت و به طور کامل مسدود شد. در همین اثنا، واکنش پلیس برای جلوگیری از ازدحام، باعث شد تا عدهای از مردم زیر دست و پا له شده و کشته شوند. در این ماجرا ۹۶ هوادار لیورپول جان باختند. در آنفیلد رود، تابلوی یادبودی برای قربانیان این حادثه قرار داده شده و سازمانی هم برای رسیدگی به امور بازماندگان آن تاسیس شده است.
بدین ترتیب لیورپول در یکی از دشوارترین مراحل تاریخ خود قرار گرفت و در لیگ برتر انگلیس هم به زمین خورد. آنها پس از سال ۱۹۹۰ دیگر هرگز قهرمان انگلیس نشدند، و تازه در ماه مه سال ۲۰۰۱ در جام یوفا در دورتموند با پیروزی ۵ بر ۴ در مقابل دپورتیوو آلاوز دوباره یک موفقیت بزرگ در سطح اروپا به دست آوردند.
این تیم در مسابقات بین المللی با مربی جدید خود، رافائل بنیتز اسپانیایی روند رو به بهبودی را تجربه کرد. این تیم در لیگ قهرمانان اروپا در فصل ۰۵-۲۰۰۴ در ۲۵ ماه مه سال ۲۰۰۵ به فینال رسید و در یک دیدار تماشایی درمقابل آث میلان ،پس از تساوی ۳ بر ۳ در وقت قانونی و اضافی بازی، توانست این تیم را در ضربات پنالتی با نتیجه ۶ بر ۵ مغلوب کرده و به طرزی باورنکردنی، جبران سالهای بیفروغش را بنماید. اما برخلاف این جام، در همان فصل در لیگ برتر انگلیس، به مقامی بالاتر از رده پنجم دست نیافت. به دلیل یک تغییر قانون کوتاه مدت در یوفا، لیورپول اجازه یافت در فصل ۰۶-۲۰۰۵ بعد از پشت سر گذاشتن سه مرحله مقدماتی،در لیگ قهرمانان بازی کند. اما نتوانست در این جام موفق شود. البته در همان سال عنوان قهرمانی جام حذفی انگلیس را به دست آورد.
- رنگ و نماد باشگاه
در طول تاریخ لیورپول، رنگ لباس خانگی این تیم، اغلب قرمز بوده اما در بدو تاسیس باشگاه، لباس آبی و سفیدی که بازیکنان بر تن می کردند که به لباس باشگاه اورتون شباهت داشت. اما از سال ۱۸۹۴، رنگ لباس خانگی این تیم، به قرمز تغییر یافت.
در ژانویه ی ۲۰۱۲ این باشگاه اعلام کرد که طی قراردادی به مبلغ ۲۵ میلیون پوند با واریور بسته است و از فصل ۲۰۱۳-۱۲ به مدت شش سال این شرکت به جای آدیداس لباس های باشگاه را تولید خواهد کرد.
نماد باشگاه لیورپول از نماد شهر لیورپول که به Liverbird مشهور است و بر روی یک سپر قرار گرفته، تشکیل شده است. در بالای آن شکلی از دروازه ی شنکلی که روی آن شعار معروف لیورپول "You'll Never Walk Alone" نوشته شده، به چشم می خورد. دو شعله نیز برای یادآوری سانحه ی هیلسبورو در اطراف آن قرار دارد.